Beethoven in de bunker
Beethoven in de bunker, het nieuwe boek van Fred Brouwers, was een kerstcadeau aan mezelf. Het grijsblauwe boekje omvat negentien hoofdstukken. Elk hoofdstuk omschrijft het verhaal van een muzikant tijdens de tweede wereldoorlog. Het is een historisch naslagwerk, net zoals de Brouwerijen, vol feiten en weetjes. Fred Brouwers’ Brouwerijen, drie boekjes vol muzikale verhalen, staan al meer dan twintig jaar in mijn boekenkast.
Dit boek verdient zeker zijn plek naast de andere werken van Brouwers. Hij stelt er zijn uitgebreide kennis tentoon en schuwt niet om een historische context of familiegeschiedenis te duiden. Ook al ken ik mijn muziekgeschiedenis ondertussen erg goed, Fred Brouwers slaagt er in om nieuwe details aan te reiken bij bekende componisten en muzikanten zoals Richard Strauss, Igor Stravinsky en Herbert von Karajan, en haalt tal van vergeten namen van onder het stof.
Één naam die ik via dit boek leerde kennen is Paul Douliez, dirigent en pianist. Ik had nog nooit eerder van hem gehoord. Nochtans werkte hij jaren in hetzelfde Flagey-gebouw waar ook ik vandaag vaak te vinden ben. Bovendien is hij waarschijnlijk net zoals mij afkomstig uit Kuringen bij Hasselt. Dat leid ik toch af uit het feit dat hij na de oorlog als ex-Hasselaar onder het pseudoniem Paul Kuringer nog tal van muziekwerken en boeken uitgeeft. Het is zijn eerbetoon aan zijn geboortestad die hem na zijn gevangenisstraf in 1951 volledig uit het collectieve geheugen bant door zijn betrokkenheid bij de SS en Waffen SS.
Kortom, Fred Brouwers weet me als musicoloog te prikkelen met dit boek. Bij vele van zijn hoofdstukken krijg ik het gevoel dat ik meer wil weten over de achtergrond en de muziek uit deze tijdsperiode. Ik zou zo verder willen gaan grasduinen in archieven en partituren. Als muzikant krijg ik na het lezen van dit boek zin om muziek uit deze periode op het podium te brengen. Vandaag speel ik alvast de Appasionata van Beethoven, spijtig genoeg ook één van Hitlers favoriete componisten. Gelukkig is Beethovens muziek universeel en volledig los te koppelen van dit lugubere figuur.
